OSNIVAČKI AKT – PROMENA OSNIVAČKOG AKTA DOO 

PROMENA OSNIVAČKOG AKTA : ŠTA JE OSNIVAČKI AKT DOO FIRME ?

Osnivački akt je pravni dokument – konstitutivni akt društva koji kod DOO firme može biti :

u formi Odluke o osnivanju društva sa ograničenom odgovornošću –  u slučaju da društvo osniva jedno lice ili

u formi Ugovora o osnivanju društva sa ograničenom odgovornošću – ako društvo osniva više lica.

Dakle, osnivački akt je zajednički izraz kojim se označava osnovni osnivački dokument:

Ugovor o osnivanju ili Odluka o osnivanju firme, zavisno od broja članova ( vlasnika) firme.

KOJA JE RAZLIKA IZMEĐU OSNIVAČKOG AKTA I UGOVORA O OSNIVANJU FIRME?

OSNIVAČKI AKT : ODLUKA O OSNIVANJU PRIVREDNOG DRUŠTVA ILI UGOVOR O OSNIVANJU PRIVREDNOG DRUŠTVA

Ugovor o osnivanju je osnivački akt kod višečlanih DOO – kada ima najmanje dva osnivača- vlasnika firme – oni ugovaraju pravila i principe funkcionisanja firme u formi Osnivačkog ugovora.

Sa druge strane, kod jednočlanog DOO ne postoji Ugovor o osnivanju, već jedini osnivač donosi Osnivački akt kao svoju Odluku o osnivanju DOO, dakle jednostrani akt osnivača .

PROMENA OSNIVAČKOG AKTA : ŠTA SADRŽI OSNIVAČKI AKT DOO FIRME?

Obavezni elementi Osnivačkog akta kod DOO firme propisani su u članu 141 Zakona o prvrednim društvima Srbije.

Obavezni elementi koje osnivački akt mora da sadrži su :

1) podaci o članovima DOO

2) poslovno ime i sedište  DOO

3) pretežnu delatnost DOO

4) ukupan iznos osnovnog kapitala DOO

5) iznos novčanog uloga, odnosno novčanu vrednost i opis nenovčanog uloga svakog člana društva;

6) vreme uplate, odnosno unošenja uloga u osnovni kapital društva;

7) udeo svakog člana društva u ukupnom osnovnom kapitalu izražen u procentima;

8) određivanje organa društva i njihovih nadležnosti.

Ako osnivački akt ne sadrži odredbe o nadležnostima organa društva, organi društva imaju nadležnosti predviđene Zakonom o privrednim društvima.

Dakle, iako je osnivački akt Ugovor ili Odluka vlasnika firme – po Zakonu mora imati određeni sadržaj.

Pri sastavljanju osnivačkog akta putem modela ili primera osnivačkog akt DOO firme- važno je uneti i određena zakonom propisana ograničenja i ovlašćenja – u pogledu organa DOO firme, strukture i organizacije ( jednodomno ili dvodomno društvo), nadležnosti Skupštine, načina i rokova za sazivanje Skupštine i donošenje odluka Skupštine o određenim pitanjima, ovlašćenja Zastupnika i dr.

KAKO PROMENITI OSNIVAČKI AKT: KO POTPISUJE IZMENE OSNIVAČKOG AKTA FIRME?

Osnivački akt firme prilikom donošenja potpisuju donosioci osnivačkog akta: svi osnivači kad zaključuju ugovor o osnivanju društva ili jedini osnivač kada donosi odluku o osnivanju društva.

Međutim, sve kasnije promene osnivačkog akta donosi Skupština društva, pa stoga i izmene usvojene na Skupštini potpisuje lice koje je je po statutu ovlašćeno da potpisuje u ime Skupštine  – Predsednik skupštine ili član društva.

Zakonski zastupnik društva: Direktor DOO firme  je u obavezi da nakon svake izmene i dopune osnivačkog akta sačini i potpiše prečišćeni tekst osnivačkog akta DOO firme.

Potpisi  osnivača na osnivačkom aktu firme overavaju se kod javnog beležnika kada je reč o osnivanju doo direktno u APR-u. Međutim, izmene osnivačkog akta po pravilu se ne overavaju, osim akao je obaveza overe posebno predviđena i registrovana za konkretnu kompaniju .

Izmene osnivačkog akta i statuta, kao i prečišćeni tekstovi tih dokumenata nakon svake takve izmene, registruju se kod APR u skladu sa zakonom o registraciji.

KAKO I ZAŠTO SE MENJA OSNIVAČKI AKT ? 

Osnivački akt se menja odlukom Skupštine društva sa ograničenom odgovornošću, odnosno odlukom jedinog člana društva – ako doo ima samo jednog člana, u postupku kod Agencije za privredne registre . Izmene osnivačkog akta regulisane su članom 142 . Zakona koji uređuje DOO i druga privredna društva u Srbiji ( Zakon o prvrednim društvima )

Osnivački akt društva s ograničenom odgovornošću menja se običnom većinom glasova svih članova društva, ako osnivačkim aktom nije predviđena veća većina.

Odluku o promeni osnivačkog akta potpisuju članovi Skupštine društva koji su za nju glasali .

Direktor DOO nakon svake izmene osnivačkog akta putem Odluke o izmenama i dopunama osnivačkog akta potpisuje prečišćeni tekst Osnivačkog akta, i isti predaje APR-u zajedno sa Odlukom o izmenama Osnivačkog akta DOO .

Međutim, postoji i druga (po pravilu praktičnija) opcija:  umesto  Odluke o izmenama i dopunama postojećeg  Osnivačkog akta i prečišćenog teksta Osnivačkog akta koji se predaje APR-u – može se na Skupštini usvojiti u celosti novi Osnivački akt doo – usklađen sa izmenama podataka društva i  važećim propisima. Objava novog osnivačkoga akt au celini je jednostavnija -kada je reč o društvima sa malim brojem vlasnika .

KOJA DOKUMENTACIJA JE POTREBNA ZA PROMENU OSNIVAČKOG AKTA DOO FIRME ?

Za promenu osnivačkog akta firme i registraciju novog osnivačkog akta firme u Agenciji za privredne registre podnosi se uredno potpisana Registraciona prijava za promenu osnivačkog akta društva s ograničenom odgovornošću sa propisanim dodacima, odluka nadležnog organa društva o promeni osnivačkog akta i prečišćen tekst izmena osnivačkog akta potpisan od strane Direktora  ili novi osnivački akt , kao i dokaz o uplati naknade za za registraciju i objavljivanje osnivačkog akta u iznosu od 1.000,00 dinara. Postupka za obajvu osnivačkog akta traje 3- 5 radnih dana u Registru privrednih subjekata Republike Srbije.

PROMENA OSNIVAČKOG AKTA : DA LI SE OVERAVA OSNIVAČKI AKT NAKON IZMENA I DOPUNA ?

Kad je reč o overi osnivačkog akta  društva sa ograničenom odgovornošću – razlikuje se prvi osnivački akt koji donose osnivači firme u momentu osnivanja, i novi osnivački akt ( i izmene postojećeg osnivačkog akta) koji donose vlasnici firme na Skupštini već postojećeg društva .

Drugim rečima,  kod osnivanja društva prvi osnivački akt koji donose osnivači društva – obavezno se overava kod javnog beležnika u Republici Srbiji. Sa druge strane, kasnije donet novi osnivački akt i promena osnivačkog akta DOO se u načelu NE overavaju kod javnog beležnika – osim izuzetno ako je ta obaveza predviđena osnivačkim aktom i registrovana kao javni podatak obavezne overe izmene osnivačkog akta kod APR . Naime, moguće je Odlukom Skupštine doo firme registrovati obavezu overe osnivačkog akta, a isto tako i obrisati prethodno registrovanu obavezu overe osnivačkog akta (ako je takva obaveza bila registrovana) .

Registraciona prijava upisa obaveze overe osnivačkog akta odnosno prestanka obaveze overe osnivačkog akta podnosi se APR-u uz Odluku nadležnog organa društva o promeni osnivačkog akta, prečišćen tekst izmena osnivačkog akta, potpisan od strane zastupnika društva, ili novi Osnivački akt, kao i dokaz o uplati naknade za promenu podataka .

Dakle, kad postoji potreba oosnivača za pojačanom pravnom sigurnošću može se registrovati obaveza overe izmene osnivačkog akta . Medjutim, ako se ne registruje ova obaveza overe –  zakonska pretpostavka je da se promene osnivačkog akta ne overavaju, pa je to i najčešća situacija u praksi .

DA LI SE OSNIVAČKI AKT MOŽE MENJATI ISTOVREMENO SA PROMENOM ČLANOVA DOO ?

Nije moguća istovremena registracija izmena osnivačkog akta odnosno novog osnivačkog akta sa registracijom promene članova i/ili promene kapitala DOO firme. Naime, i  promena osnivačkog akta i prenos udela DOO firme  – proizvode pravno dejstvo prema trećim licima tek od momenta registracije u APR – u , jer registracija ovih podataka ima konstituvno dejstvo .

Stoga  je praksa da se prvo registruje PRENOS UDELA I PROMENA VLASNIKA FIRME , a nakon te registracije može se uskladiti osnivački akt sa nastalim promenama i objaviti novi osnivački akt u Registru privrednih subjekata.

PROMENA OSNIVAČKOG AKTA : KADA JE POTREBNA PROMENA OSNIVAČKOG AKTA ?

Izmena Osnivačkog akta i usklađivanje osnivačkog akta sa nastalim promenama je zakonska obaveza u slučaju promene pravne forme društva,  statusnih promena društva,  promene u pogledu načina upravljanja društvom, kao i uslučaju da se promene pravila  i predviđena većina za donošenje odluka Skupštine Društva.

U ostalim slučajevima izmene osnivačkog akta nisu  propisane Zakonom o privrednim društvima

– ali se preporučuju i imaju pravni i faktički značaj unutar same firme, pre svega za treća lica i državne organe.

Dakle, postoji preporuka da se izvrši usklađivanje i izmena osnivačkog akta  u slučaju da se registruju neke od navedenih promena:

Promena osnivača – vlasnika DOO firme

Promena poslovnog imena DOO firme

Promena delatnosti DOO firme

Promena adrese sedišta DOO firme

Promena e-mail adrese DOO firme 

Promena Direktora firme ili drugih Zastupnika

Kada je reč o promeni Direktora firme preporuka je usklađivati osnivački akt samo ako je konkretni Direktor imenovan u osnivačkom aktu ili su se izmenila ograničenja ovlašćenja Direktora.

DA LI JE OBAVEZNA OBJAVA OSNIVAČKOG AKTA U APR-U?

DA LI OSNIVAČKI AKT FIRME MORA DA SE OBJAVI JAVNO? 

Osnivački akt se obavezno obajvljuje u Registru privrednih subjekata i svako zainteresovano lice, kako klijenti i saradnici firme, tako i državni organi – imaju uvid u objavljeni Osnivački akt.

Naknada APR za obajvu osnivačkog akta, pri osnivanju društva ili nakon izmena i usklađivanja osnivačkog akta – iznosi 1.000 dinara, a uplaćuje se na račun Agencije za privredne registre sa posebno generisanim pozivom na broj za svaku uplatu uz Registracionu prijavu za objavu i registraciju dokumenta u Registru privrednih subjekata.

DA LI SE IZMENAMA OSNIVAČKOG AKTA MOGU UMANJITI PRAVA VLASNIKA FIRME ?

Smanjenje  prava  vlasnika ( odnosno jednog od suvlasnika) firme  nije moguće bez njegove lične saglasnosti, čak i kada postoji propisana većina za donošenje Odluke o promeni osnivačkog akta. Naime,  u skladu sa Zakonom o privrednim društvima – Odluka o izmenama osnivačkog akta kojom se umanjuju prava nekog člana društva može biti doneta samo uz saglasnost tog člana, a naročito u slučaju:

1) ukidanja ili ograničavanja prava prečeg upisa ili prava preče kupovine udela;

2) izmene većine potrebne za odlučivanje u skupštini;

3) uvođenja ili povećanja obaveze dodatnih uplata;

4) izmene pravila o povlačenju i poništenju udela;

5) izmene pravila o isključenju člana društva;

6) izmene pravila o imenovanju direktora, kao i članova nadzornog odbora ako je upravljanje društvom dvodomno, kojim se menjaju prava člana društva na predlaganje određenog broja tih lica.